Maar een preventief spreekuur is ook bedoeld om gewoon te kunnen overleggen met de bedrijfsarts als je hier als werknemer behoefte aan hebt. Arbeidsomstandigheden, medische zaken en ook privézaken kun je als werknemer met de bedrijfsarts bespreken.

Daarenboven is het preventief spreekuur ook anoniem. Dat wil zeggen, zonder medeweten van de werkgever. Hier valt ook onder dat de bedrijfsarts geen terugkoppeling mag verzenden naar de werkgever naar aanleiding van het spreekuur.

Bij het afsluiten van een verzuimdossier geef ik altijd aan dat de werknemer recht heeft op een preventief spreekuur. Hoe vaak heb ik niet gehoord: ‘Als ik dat had geweten, had ik eerder aan de bel getrokken’.

Onlangs ben ik privé benaderd door de vriendin van een familielid die een vraag had over een arbeidsgerelateerde kwestie. Ik adviseerde een preventief spreekuur aan te vragen. Deze persoon had hier nog nooit van gehoord. Dit terwijl ze werkt bij een zeer grote werkgever, waarvan ik de naam niet ga noemen.

Werkgevers en leidinggevenden zijn vaak zelf niet op de hoogte van deze wet. Binnen grote bedrijven zie je wel regelmatig dat dit op het intranet staat. Toch wordt hier in de regel het preventief spreekuur vaak niet openlijk gepropageerd. Mijn aanname is dat werkgevers misschien denken dat werknemers zich dan makkelijker ziek gaan melden. Maar is deze aanname juist? Ik denk dat het juist onnodig verzuim en ook kosten kan voorkomen.

Een werknemer bij een bedrijf heeft last van zijn rug. De werknemer vraagt bij de leidinggevende om een gesprek met de bedrijfsarts, maar krijgt van de leidinggevende te horen: ‘Joh, ik heb ook weleens rugklachten en zeur hier ook niet over’. Dit waar iedereen bij staat. De werknemer laat het hier bij zitten totdat het negen maanden later echt niet meer gaat en hij volledig uitvalt. De werknemer heeft forse HNP(rughernia)-klachten met uitstraling. De bedrijfsarts komt pas in beeld nadat de werknemer geopereerd is in het ziekenhuis.

Had de werknemer geweten dat hij zelf ook de bedrijfsarts kon benaderen, dan was zijn ziektebeloop wellicht anders gelopen. In Nederland doet de bedrijfsarts vooral verzuimspreekuren, maar het is veel effectiever om als bedrijfsarts eerder ingeschakeld te worden.

In het geval van bovenstaande werknemer met rugklachten was het niet alleen voor de werknemer beter geweest als er een preventief spreekuur had plaatsgevonden, maar ook voor de werkgever. De werkgever heeft nu te maken met langdurige uitval van een waardevolle werknemer. De werkgever zal halsoverkop op zoek moeten gaan naar vervanging. Hiernaast is er de loondoorbetalingsverplichting en zijn er de verplichtingen van de werkgever in het kader van de Wet verbetering poortwachter. Simpel gezegd, in plaats van een preventief spreekuur van pak ‘m beet 90 euro, is de werkgever nu duizenden euro’s kwijt.

Niet alleen de werkgever en werknemer zijn de dupe, maar uiteindelijk ook de maatschappij. Hoe langer iemand ‘doorloopt’ met ziekteverschijnselen, hoe groter de kans is dat het langer duurt en/of ingewikkelder wordt om behandeld te worden. Denk aan opnames die voorkomen hadden kunnen worden. Extra druk op de (reeds lange) wachtlijsten voor operaties die voorkomen had kunnen worden. Extra kosten voor de zorgverzekeraar en uiteindelijk ook voor de Nederlandse burger die voorkomen hadden kunnen worden.

Ook het UWV kan baat hebben bij een betere kenbaarheid van het preventief spreekuur. Meer preventieve spreekuren zouden kunnen leiden tot minder WIA-instroom. Mijns inziens moet hier onderzoek naar worden gedaan.

Een probleem dat kan ontstaan als je als werknemer anoniem naar de bedrijfsarts wil gaan, is: hoe benader ik die bedrijfsarts dan? En bij welke arbodienst is mijn werkgever eigenlijk aangesloten?

Het zou makkelijker zijn (en beter de anonimiteit waarborgen) als je als werknemer simpelweg kan inloggen op mijn.overheid.nl met behulp van je DigiD en dan direct kan zien bij welke arbodienst je terechtkan.

Mijns inziens is het in ieders belang dat de mogelijkheid tot het preventief spreekuur/arbeidsomstandighedenspreekuur voor een werknemer algemeen kenbaar wordt gemaakt in Nederland. Dit kan door middel van een landelijke campagne van de rijksoverheid, bijvoorbeeld reclame op bushokjes of een campagne op tv. Logischerwijs lijkt het mij dat ook de NVAB hier een rol in kan spelen.

Het is natuurlijk hartstikke mooi dat er een wet bestaat die het mogelijk maakt voor de werknemer om gebruik te maken van het preventief spreekuur, maar als niemand er vanaf weet dan is het een wassen neus.