In 2024 rapporteerden bedrijfsartsen uit het Peilstation Intensief Melden 126 nieuwe gevallen van beroepsziekten per 100.000 werknemers. Het aantal werknemers met een nieuwe beroepsziekte in de totale Nederlandse beroepsbevolking komt hiermee in 2024 naar schatting op 10.340 werknemers. De hoogste incidentiecijfers per 100.000 werknemers worden gerapporteerd voor psychische beroepsziekten (84; 95% BI: 75-94), gevolgd door aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat (30; 95% BI: 24-36), aandoeningen door biologische agentia (4; 95% BI: 2-7), gehooraandoeningen (4; 95% BI: 2-6), neurologische aandoeningen (3; 95% BI: 1-5), huidaandoeningen (3; 95% BI: 1-4) en long- en luchtwegaandoeningen (1; 95% BI: 0-3).
Bouwnijverheid, vervoer en opslag, en groot- en detailhandel zijn de sectoren met de hoogste incidentie van beroepsziekten. Helaas hebben we in de ons omringende landen geen representatieve en onderling te vergelijken gegevens over prevalentie en incidentie van beroepsziekten door verschillen in de bronnen, definities en metingen van beroepsziekten. Wel geven de beschikbare gegevens ons inzicht in de signalering van de vóórkomende beroepsziekten en de relatieve omvang van werkgerelateerde aandoeningen.
Gevolgen ingrijpende gebeurtenissen
Er zijn twee meldingen van parkinson als vermoede beroepsziekte bij het NCvB gedaan. Dit betrof twee mannelijke werknemers, beide 55 jaar en ouder, uit de sectoren landbouw en groenvoorziening, die langdurig met pesticiden werkten. Verschillende systematische reviews met metaanalyses hebben de relatie tussen beroepsgebonden blootstelling aan pesticiden en parkinson gerapporteerd.2,3 De specifieke pesticiden die mogelijk geassocieerd zijn met parkinson zijn niet altijd duidelijk en mede afhankelijk van blootstelling en toxiciteit. Na Frankrijk en Italië heeft nu ook Duitsland de ziekte van Parkinson als gevolg van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen als beroepsziekte bestempeld. Zo kan de ziekte voor financiële compensatie in aanmerking komen. In Nederland is parkinson nog niet opgenomen in de TSB-regeling.
Werkgerelateerde kanker bij 3 tot 5 procent diagnoses
Referenties
1.NCvB 2025. Van der Molen HF, Kuijer PPFM, de Groene GJ, Geelen C, Derikx MHM, Bartstra HLJ, Maas JJ, Brand T, Jamaludin FS, Los FS, Visser S, Tamminga SJ.
2.Yahya NAA, Meramat AA. Association between occupational toxicity exposure to pesticides and Parkinson’s disease among adults: systematic review and meta-analysis. Asian Journal of Medicine and Biomedicine 2022; 6(S1), 43-44.
3.Ohlander J, Fuhrimann S, Basinas I, et al. Impact of occupational pesticide exposure assessment method on risk estimates for prostate cancer, non-Hodgkin’s lymphoma and Parkinson’s disease: results of three meta-analyses. Occup Environ Med 2022;79:566-574.
4.TNO 2025. Bijdragen van beroepsmatige blootstellingen aan kanker in Nederland. TNO Public R10144 2025.
5.Global and regional burden of cancer in 2016 arising from occupational exposure to selected carcinogens: A systematic analysis for the global burden of disease study 2016. Occup Environ Med 2020, 77(3), 151-159.
Nuttig bij RI&E
▶ Henk F. van der Molen is verbonden aan de afdeling Public & Occupational Health van Amsterdam UMC, UvA, Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Amsterdam. Contact: h.f.vandermolen@amsterdamumc.nl
