Wie döt mij wat, wie döt mij wat
Wie döt mij wat vandage
‘k heb de banden vol met wind
Nee ik heb ja niks te klagen
(Skik: ‘Op fietse’, 1997)

Fietsen als medicijn

Slechts een minderheid van de volwassen Nederlandse bevolking haalt de in de beweegrichtlijn aanbevolen norm van 150 minuten matig tot zwaar intensieve inspanning per week verspreid over meerdere dagen. Een van de mogelijkheden om hier iets aan te doen is het (meer) op de fiets krijgen van onze landgenoten. Fietsen is in feite een toegankelijke en laagdrempelige vorm van behandeling en gezondheidsbevordering. Daarom is fietsen ook een onderdeel van het Nationale Preventieakkoord als manier om lichaamsbeweging in de (beroeps)bevolking te stimuleren.

Het zeer regelmatig bewegen op de fiets heeft aantoonbare positieve gezondheidseffecten: gewichtsverlies, bloeddrukdaling, verlaging van de kans op hart- en vaatziekten, diabetes en herseninfarcten. Uitgaande van het feit dat Nederland fietsland nummer één is in de wereld (iets wat onlangs bij de start van de Ronde van Spanje in Utrecht nog eens trots werd aangehaald), ons land beduidend meer fietsen dan inwoners heeft en er bovendien nauwelijks belemmerende hoogteverschillen bestaan, zou je verwachten dat een ook belangrijk deel van het woon-werkverkeer in ons land per fiets wordt afgelegd. Dat blijkt tegen te vallen. Uit CBS-cijfers blijkt dat slechts een derde van de verplaatsingen van minder dan 7,5 kilometer per fiets plaatsvindt en bovendien is ook de helft van alle autoritten (= 3,6 miljard autoritten) korter dan 7,5 kilometer. Er valt dus nog een wereld te winnen!

Fietsen op recept

Mede op initiatief van de Fietsersbond (ook een van de onder tekenaars van het Preventieakkoord) heeft een gevarieerde groep van medici, bewegingsspecialisten, fiets- en zorgprofessionals daarom het concept ‘Fietsen Op Recept’ bedacht. Een recept dat door veel artsen in de dagelijkse praktijk zou kunnen of moeten worden voorgeschreven. Het recept heeft brede toepassingen zowel in de preventieve als in de curatieve zorg. Bovendien versterkt de steeds zorgelijker wordende klimaatsituatie alleen maar meer de noodzakelijkheid van het uit de auto en op de fiets krijgen van de bevolking.

De bedrijfsarts als koploper

De bedrijfsarts kan een speciale rol spelen bij het stimuleren van het op de fiets krijgen van de bevolking omdat deze niet alleen gerichte adviezen kan geven aan werkenden, maar ook toegang heeft tot de werkgevers, die in veel gevallen direct en indirect verantwoordelijk zijn voor de vele ritten van en naar het werk. Door ook werkgevers te wijzen op de vele gezondheidsvoordelen van het fietsen naar het werk en daarbij ook te (ver)wijzen naar de financiële en fiscale mogelijkheden van een ‘fiets van de zaak’ heeft de bedrijfsarts hier de mogelijkheid om het begrip leefstijlgeneeskunde concrete inhoud te geven.

Symposium

Om het idee van fietsen op recept ook meer tussen de oren van bedrijfsartsen te krijgen vindt er op instigatie van de Stichting Opleidingen in de Sportgezondheidszorg maar met medewerking van bedrijfsartsen (waaronder ondergetekende) op vrijdag 7 oktober 2022 een symposium ‘Fietsen Op Recept’ plaats op vliegveld Soesterberg (‘het breedste fietspad van Nederland’, de Vuelta ging er ook overheen). Tijdens dit symposium kunt u de eigen competenties als (bedrijfs-)arts versterken met de nieuwste inzichten rondom fietsen & gezondheid. Er is een gevarieerd programma waarin aandacht wordt gegeven aan toepassingen in curatieve en preventieve adviezen. U krijgt ook handvatten voor collectieve advisering van uw opdrachtgevers (werkgevers, maar ook ondernemingsraden, bijvoorbeeld in het kader van preventie en interventies na een PMO).

Er zijn nog plaatsen beschikbaar. Ik zou zeggen: ga ‘op fietse’, demarreer uit het wiel van uw collega’s en toon u een echte koploper.

‘Heb de banden vol met wind
Nee ik heb ja niks te klagen’