Het onderzoek volgt het ‘Zesstappenplan voor de diagnostiek van beroepsziekten’ van het NCvB (zie beroepsziekten.nl). Stap 1 is een juiste medische diagnose. Bij verdenking op allergisch contacteczeem is uitgebreid contact-allergologisch onderzoek geïndiceerd met een aangevulde Europese standaardreeks van het Amsterdam UMC, in totaal zo’n zestig stoffen. Afhankelijk van het verhaal worden reeksen, zoals van parfum, kleurstoffen en rubber, toegevoegd en stukjes van de verdachte kleding geprepareerd en getest op de huid. Op het etiket van de kleding staan de hoofdbestanddelen. Helaas is de fabrikant niet verplicht om alle stoffen te vermelden die aan kleding worden toegevoegd. Nieuwe kleding is frequent behandeld met formaldehyde en aanverwante stoffen om kreuk te verminderen. Bedrijfskleding wordt vaak via de werkgever gewassen met blootstelling aan verschillende allergenen tot gevolg.

Uitgebreid testen heeft als doel een compleet beeld te krijgen van de allergieën van de patiënt. Het komt regelmatig voor dat de oorzaak toch een andere blijkt te zijn dan verwacht. Een allergie voor producten in de privé-omgeving verklaart frequent de klachten.

Zo zijn bij de bovengenoemde werkenden met regelmaat allergieën gevonden voor kleurstoffen, geurstoffen en conserveringsmiddelen, met name isothiazolinonen. Allen kunnen een verklaring voor de huidklachten zijn. Het vermijden van een specifieke kleurstof in werkkleding lijkt gemakkelijk, maar met name bij veiligheids- kleding kan dit wel een probleem zijn. Daarvoor is doorgaans bijvoorbeeld een specifieke kleur voorgeschreven.

Geurstoffen en isothiazolinonen zitten met regelmaat in huishoudelijke middelen. Alternatieven zijn hiervoor mogelijk. Ook allergieën voor producten thuis kunnen de huid gevoeliger maken. Denk daarbij aan een wasmiddel dat isothiazolinonen als conserveringsmiddel bevat of de schuimmaker cocamidopropylbetaïne in shampoo en douchegel.

Soms was een geheel andere problematiek aan de orde. Niet altijd was allergisch contacteczeem de diagnose. Schimmels, zoals pityriasis versicolor of tinea corporis, drukurticaria en dermografie bleken verklarende diagnoses voor de huidaandoeningen. Werkenden met een atopische constitutie of droge huid zijn ook gevoeliger voor huidklachten.

Een werkomgeving met droge lucht en werkkleding waarin snel wordt gezweet door de samenstelling of door afsluitende bovenlagen, kunnen klachten van jeuk, roodheid en een irritatief eczeem geven. Evenzo zijn werkenden die last hebben van overmatig zweten en/of adipositas gevoelig voor intertrigo (smetplekken) en ontvellingen op schuurplekken van de werkkleding.

Er is meer geschreven over huidklachten bij textielwerkers dan bij consumenten. Natuurlijke en synthetische onbehandelde garen en stoffen zijn zelden verantwoordelijk voor allergisch of irritatief contacteczeem. Allergisch contacteczeem wordt met name veroorzaakt door kleurstof en/of producten die de stof bestendig maken (kwaliteitsverbeteraars) zoals formaldehyde hars. Andere toevoegingen (zoals rubber, metalen, biocides, weekmakers) zijn minder vaak de oorzaak van de huidklachten (Ref. 1, 2).

Kleurstoffen, vooral de disperse dyes, die gebruikt worden om synthetische stoffen zoals nylon en polyester te kleuren, veroorzaken de meeste allergische reacties. Zij hechten niet aan de stof, komen makkelijk los en kunnen dan met de huid reageren (Ref. 3). Zweten maakt de persoon nog gevoeliger voor sensibilisatie.

Bij de 24 beroepsziekte-meldingen van contacteczeem bij het NCvB waren de oorzaken zowel allergisch als irritatief. Allergieën werden aangetoond voor kleurstoffen (met name rood en blauw), rubber in elastiek, formaldehyde (gebruikt in uniformen tegen kreuken), bestanddelen van brandwerende impregnatie en isothiazolinonen gebruikt in wasmiddelen. Bij de irritatieve oorzaken werden genoemd: slecht ventileren, stugheid en daarmee schuren en vervuiling (stof onder de kleding).

Huidklachten door werkkleding komen regelmatig voor. Aan de hand van het zesstappenplan van het NCvB kunnen de problemen worden onderzocht. Een goede diagnose (stap 1) is van belang om tot een juiste interventie te komen (stap 6). Voor een goede diagnose is uitgebreid contact-allergologisch onderzoek van belang. Enerzijds kan hiermee een allergie voor een bestanddeel van de kleding worden aangetoond, anderzijds een allergie voor een product in de privésituatie die interfereert met de aan de kleding toegeschreven klachten. Een contactallergie voor kleding is er meestal een voor disperse kleurstof of voor een kwaliteitsverbeteraar. Allergieën voor andere toevoegingen zijn zeldzaam. Allergieën voor producten in de privésituatie komen regelmatig voor en kunnen van belang zijn voor de klachten bij het dragen van het uniform. Daarnaast kunnen irritatieve factoren een verklaring zijn, zoals het draagcomfort en irriterende vezels zoals wol. Iemand met een atopische aanleg zal eerder klachten ondervinden.