Hoe zit het met de arbeidsparticipatie van patiënten met arthritis psoriatica in Nederland? Ter herinnering: het verschil tussen spondyloartritis en arthritis psoriatica is de locatie van de gewrichtsontsteking (veelal in de wervelkolom bij spondyloartritis en in de perifere gewrichten bij arthritis psoriatica) en de aanwezigheid van psoriasis. Van Hal presenteert cijfers uit een Nederlands ziekenhuis.
Arthritis psoriatica (PsA) is een reumatologische aandoening met ontstekingen van de perifere gewrichten, peesaanhechtingen en wervelkolom. Deze ontstekingen kunnen leiden tot pijn en functiebeperking en tot onherstelbare gewrichtsschade. Daarnaast is er psoriasis van de huid, waarbij naast jeuk en pijn ook een belangrijk psychologisch stigma meespeelt. Fysiek functioneren is de belangrijkste reden dat patiënten beperkt zijn in hun baan. Wij onderzochten de (beperkingen in) arbeidsparticipatie in een cohort met behandelde PsA-patiënten.
Data uit Nijmeegse Sint Maartenskliniek
Deze dwarsdoorsnedestudie maakte gebruik van data van PsA-patiënten van de Sint Maartenskliniek. Data over arbeidsparticipatie en productiviteit werden verzameld middels de WPAI-vragenlijst (work participation and activity impairment). Klinische kenmerken zoals demografie, ziekteactiviteit en huidige behandeling werden geëxtraheerd uit het elektronische patiëntendossier. Dit cohort werd vergeleken met een leeftijds- en geslachtgematcht model van de Nederlandse bevolking met data van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Middels regressieanalyses werden associaties onderzocht tussen arbeidsparticipatieparameters en klinische kenmerken.
Tot 53 procent van PsA-patiënten heeft een betaalde baan
460 patiënten werden benaderd, waarvan 264 patiënten reageerden (54%). De man-vrouwverhouding was 1:1, de gemiddelde leeftijd 58 jaar. Bij 54 procent van de patiënten was sprake van een lage ziekteactiviteit. 53 procent van de patiënten had een betaalde baan, significant minder dan in de Nederlandse bevolking (63%, P<0.001). Er was nauwelijks ziekteverzuim (mediaan 0%). De mediane presentie en totale gemiste productie waren respectievelijk 20 en 10 procent (Tabel 1). De kans op het hebben van een betaalde baan was geassocieerd met een lagere leeftijd en een beter fysiek functioneren. De totale gemiste productie was geassocieerd met een hogere ziekteactiviteit, een slechter mentaal en een slechter fysiek functioneren.
Tabel 1: Arbeidsparticipatie en productie in een cohort met behandelde PsA-patiënten.
Betaalde baan
N (%)
130/264 (53%)
Ziekteverzuim
Mediaan, IQR
0% (0% – 0%)
Presentie
20% (0% – 40%)
Totaal gemiste productie
10% (0% – 40%)
Conclusie
In dit dwarsdoorsnede-onderzoek van een cohort met patiënten met bestaande PsA zien we een lagere kans op het hebben van een betaalde baan dan in de Nederlandse populatie. Een slechter fysiek functioneren was geassocieerd met een lagere kans op een betaalde baan en meer beperkingen op het werk.
Arbeidsparticipatie bij patiënten met arthritis psoriatica lager dan de doorsnee Nederlandse populatie
Implicaties voor de bedrijfsarts
In een ander1 Nederlands cohort met net-ontdekte PsA (n=296) zien we een hogere arbeidsparticipatie dan in ons routine cohort (53 versus 78%). Een groot verschil tussen beide cohorten zit hem in de ziekteduur: Wervers et al includeerden alleen patiënten met een nieuwe diagnose, waar wij een dwarsdoorsnede maakten van de gehele populatie PsA die bij ons onder behandeling was. Dit zou erop kunnen wijzen dat in de loop van de ziekte mensen uitvallen op de arbeidsmarkt. Bovendien beschrijven Wervers et al minder verlies in productie wanneer de ziekte sneller in remissie wordt gebracht. Dit samen met onze bevinding dat een lagere ziekteactiviteit de kans op een betaalde baan vergroot, zouden kunnen leiden tot de hypothese dat het sneller bereiken van remissie kan helpen om patiënten aan het werk te houden. Zeker in de vroege fase van de ziekte kan overleg tussen de behandelend reumatoloog en de bedrijfsarts behulpzaam zijn om de arbeidsparticipatie van patiënten beter te waarborgen.
Van Hal T, et al. Determinants of work and social participation in patients with psoriatic arthritis in the Netherlands: an observational study. BMC Rheumatology 2002; 6: 49. Doi: 10.1186/s41927-022-00279-7.