Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Beroepsziekten: aandeel vrouwen 55 procent

Steven Visser
Sietske Tamminga
Ongeveer 55 procent van de 19.890 beroepsziektemeldingen die de afgelopen vijf jaar bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) zijn geregistreerd betreft vrouwen. Ondanks dat 48 procent van de werkende beroepsbevolking vrouw is (CBS-cijfers 2021).1
Veel coronameldingen kwamen uit de gezondheidszorg, waar 84% van de werknemers vrouw is. © auremar / Stock.adobe.com
Dit is grotendeels het gevolg van de coronapandemie, waarbij veel meldingen uit de gezondheidszorg kwamen – een sector waar volgens het CBS 84 procent van de werknemers vrouw is. In de gezondheidssector waren de meeste beroepsziektemeldingen covid-gerelateerd tijdens de coronaperiode. Zonder deze covid-19- en long-covid-meldingen is de landelijke verdeling van beroepsziektemeldingen in lijn met de verdeling van het CBS, respectievelijk 51 en 49 procent voor mannen en vrouwen.

Top 5 sectoren

Figuur 1 laat zien dat de sekseverdeling binnen de sectoren-top 5 van beroepsziektemeldingen grotendeels overeenkomt met de sekseverdeling van werkenden op basis van de CBS-cijfers. In de gezondheidszorg en het onderwijs, waar overwegend vrouwen werken, komen meer beroepsziektemeldingen voor bij vrouwelijke werknemers en in de industrie en bouwnijverheid, waar overwegend mannen werken, komen juist meer meldingen voor bij mannelijke werknemers.

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12498-023-2142-6/MediaObjects/12498_2023_2142_Fig1_HTML.jpg
Figuur 1: Verdeling naar sekse voor de vijf sectoren met de meeste beroepsziektemeldingen tussen 2018-2022 en het totaal vergeleken met CBS-cijfers voor deze sectoren. De cijfers achter de sectoren geven het aantal beroepsziektemeldingen weer.

 

In figuur 2 wordt de verdeling tussen sekse voor de drie grootste diagnosecategorieën weergegeven.

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12498-023-2142-6/MediaObjects/12498_2023_2142_Fig2_HTML.jpg
Figuur 2: Verdeling naar sekse voor de top 3 diagnosecategorieën tussen 2018-2022.

Coronapandemie veroorzaakt verschuiving in meldingen

Psychische aandoeningen en long- en luchtwegaandoeningen worden meer gemeld voor vrouwelijk werknemers. Hierbij moet aangemerkt worden dat meldingen van long- en luchtwegaandoeningen vooral het gevolg zijn van meldingen uit de gezondheidszorg als gevolg van de coronapandemie.
Zonder de meldingen als gevolg van de coronapandemie is de verdeling van long- en luchtwegaandoeningen 74 procent man en 26 procent vrouw, met name door meldingen vanuit de industrie. De psychische aandoeningen komen voornamelijk uit de gezondheidszorg, de overheid en de industrie.

Industrie, bouw en vervoer: ziekten houding- en bewegingsapparaat

Aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat komen vooral uit de industrie, bouwnijverheid en vervoer en opslag – drie sectoren met overwegend mannelijke werknemers (zie figuur 1 – CBS-data).
‘Vrouwen hebben een grotere kans op het ontwikkelen van een depressie of angststoornis’

Veel invloed gezondheidszorg

De beroepsziektemeldingen bij het NCvB lijken dus vooral een afspiegeling te zijn van de sekseverdeling binnen sectoren of de verschillen in werkzaamheden tussen de seksen, waarbij de gezondheidszorg met 34 procent van het totaal aantal meldingen veel invloed heeft op de verdeling – vooral bij long- en luchtwegaandoeningen als gevolg van de coronapandemie.
Ook speelt de sekse-gevoeligheid mee bij het ontwikkelen van een beroepsziekte. Zo hebben vrouwen een grotere kans voor het ontwikkelen van mentale aandoeningen zoals depressie of angststoornis ten opzichte van mannen (odds ratio 1.5; 95% betrouwbaarheidsinterval 1.1-2.1) (Boyd et al. 20152). Dit kan verklaren dat psychische aandoeningen meer voorkomen in sectoren waar overwegend vrouwen werken. Een ander voorbeeld van sekse-gevoeligheid is het verschil in spierkracht tussen mannen en vrouwen, waardoor vrouwen relatief meer spierkracht en -activatie moeten uitoefenen bij het tillen van dezelfde lasten ten opzichte van mannen. Met name wanneer boven schouderhoogte getild moest worden (Martinez et al. 20203). Uit wetenschappelijke literatuur blijkt dat verschillen in biologische en sociaal-culturele factoren ook een rol kunnen spelen bij het ontwikkelen van (werkgerelateerde) ziekten, maar dit is op grond van de beroepsziektenregistratie niet de duiden.
▶ Dr. Steven Visser, dr. Sietske Tamminga en prof. dr. Henk van der Molen zijn verbonden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Afdeling Public and Occupational Health, Amsterdam UMC, Amsterdam

steven.visser@amsterdamumc.nl

Referenties

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen
account, maak dan hieronder een account aan.
Lees ook de spelregels.