Vermoeide werknemers hebben een hoger risico om gepest te worden op het werk. Het pesten kan voorkomen worden door een adequaat conflictmanagementklimaat.
Studies tonen dat gepest worden op het werk niet alleen een oorzaak is van vermoeidheid, maar ook een direct gevolg kan zijn van vermoeidheid op het werk. Rosander en Nielsen onderzochten de wederkerige relatie tussen vermoeidheid en pesten op het werk. En ze bestudeerden de impact van het conflictmanagementklimaat (het vertrouwen van werknemers in het management van een bedrijf om conflicten op het werk adequaat op te lossen) op deze relatie.
In een longitudinale cross-lagged-studie naar een steekproef onder 921 werknemers uit de representatieve Zweedse beroepsbevolking, werd informatie over pesten en vermoeidheid op het werk plus het conflictmanagementklimaat verzameld. Tussen de eerste (T1) en tweede data-acquisitieronde (T2) zat een tijdsinterval van 18 maanden (time-lag).
Vermoeidheid op het werk tijdens T1 was geassocieerd met een toename van pesten tijdens T2 (ß=0.08, P=0.01). Blootstelling aan pesten tijdens T1 was echter niet geassocieerd met een toename van de vermoeidheid tijdens T2 (ß=0.04, P=0.194). Het risico op pesten door vermoeidheid neemt toe naarmate het conflictmanagementklimaat op het werk laag was en vice versa.
Verschillen met eerdere studies
De resultaten verschillen met eerdere studies. Dit kan deels worden verklaard doordat de huidige studie een andere uitkomstmaat hanteert, namelijk vermoeidheid op het werk versus slapeloosheid. Daarnaast verschilt de time-lag, namelijk 6 versus 18 maanden. Het is mogelijk dat de effecten van pesten op de slaapkwaliteit direct meetbaar zijn, maar dat de effecten op vermoeidheid op het werk pas na 6 maanden tot uiting komen. Dit verklaart mogelijk ook dat vermoeidheid een risicofactor is voor pesten, maar pesten niet leidt tot vermoeidheid op het werk. Vermoeidheid op het werk lokt directe negatieve reacties van collega’s uit, terwijl de effecten van pesten op vermoeidheid pas later tot uiting kunnen komen. Beide associaties vereisen mogelijk verschillende time-lags voor een optimale analyse. Daarnaast dient opgemerkt te worden dat de mate van het conflictmanagementklimaat idealiter beoordeeld dient te worden op groepsniveau. En dat er terughoudendheid geadviseerd wordt om deze variabele te beoordelen op basis van individuele ervaringen.
Betekenis voor praktijk
Een adequaat conflictmanagementklimaat is essentieel bij het voorkomen van pestgedrag naar vermoeide werknemers. Bedrijfsartsen dienen zich hiervan bewust te zijn en moeten het risico op pesten meenemen in hun advisering naar vermoeide werknemers en hun werkgevers.
| Michael Rosander, Morten Birkeland Nielsen. Workplace bullying and tiredness at work: A crosslagged prospective study of causal directions and the moderating effects of a conflict management climate. J Occup Health. 2022 Jan;64(1):e12327. DOI: 10.1002/1348-9585.12327. |
