Het was een aardige vent die me steeds vertelde wat hem dwars zat. Hij had bijvoorbeeld een moeizaam contact met zijn praktisch opgeleide broers, die hem een watje vonden vanwege zijn luizenbaan, kleding en taalgebruik. Ahmed deed zijn werk graag, maar voelde zich een buitenbeentje tussen zijn collega’s. Sociale stijgers hebben het niet gemakkelijk.

Deze casus speelt rond 9/11 in 2001. Bijna 3000 mensen kwamen om toen gekaapte vliegtuigen neerstortten op de Twin Towers en het Pentagon. Het gevolg was een golf van haat tegen moslims, ook in Nederland.

Bij een vervolgafspraak kort na de aanslagen zag Ahmed er slecht uit. Hij vertelde me dat hij nauwelijks naar buiten durfde. ‘Ik heb het idee dat mijn buren denken dat ik bij Al-Qaida hoor’, vertelde hij, ‘vanwege mijn huidskleur en geloof. Ik kom ze liever niet onder ogen’.

Dat ik de laatste tijd geregeld aan Ahmed denk, heeft te maken met het politieke klimaat. Het is opnieuw ‘wij tegen zij’. Politici jutten burgers op tegen ‘buitenlanders’ en normaliseren discriminatie door hun uitspraken. Ik leerde van Ahmed wat dit doet met mensen die zich afgewezen en bedreigd voelen. Zijn angststoornis flakkerde op en hij had flink wat tijd nodig om weer in balans te komen.

Ik beschrijf deze casus omdat niet iedere werkende die zoiets meemaakt, ervaren emoties zo gemakkelijk deelt als Ahmed deed. Als hij er niet zelf over was begonnen, hadden we vast niet besproken hoe hij zich voelde na de aanslagen in de VS. Dan had ik de knik in zijn herstel niet echt begrepen.

Het zijn rare tijden waarin leden van allerlei minderheden haat ervaren en onder druk staan. Dat geldt niet alleen voor moslims en mensen van kleur, maar bijvoorbeeld ook voor Joden en transgenders. Vraag tijdens je spreekuur hoe het met mensen gaat, wanneer je weet of vermoed dat ze tot een kwetsbare minderheid behoren. Niet iedereen begint er zelf over.

▶ Joost van der Gulden is plaatsvervangend hoofdredacteur van TBV, Ottersum. Contact: joost.vandergulden@icloud.com