Medische expertises kunnen door bedrijfsartsen om diverse redenen aangevraagd worden. Het aanvragen van een expertise is echter niet altijd bijdragend aan de (bedrijfsgeneeskundige) zorg voor een werkende. Wij geven argumenten om goed te overwegen wanneer een expertise van toegevoegde waarde is en wanneer niet. Bedrijfsartsen moeten niet onderschatten dat ze zelf deskundigheid hebben om werkgevers van goed advies te kunnen voorzien.
Wanneer wel? Bedrijfsartsen kunnen een expertise aanvragen bij arbeidsgeneeskundige expertisecentra voor medisch advies indien ze niet beschikken over specialistische kennis om een specifieke bedrijfsgeneeskundige zorg- of hulpvraag te beantwoorden. Arbeidsgeneeskundige expertisecentra zijn er daarom ter ondersteuning van bedrijfsartsen bij het beantwoorden van complexe zorg- of hulpvragen. Stagnerende re-integratie, twijfel over functiegeschiktheid en vermoede beroepsziekten zijn geschikte voorbeelden om een expertise aan te vragen.
Bij een complexe situatie waarbij de medische stoornis sterk onder invloed staat van persoonlijke en externe factoren, kan een multidisciplinaire benadering de duurzame inzetbaarheid bevorderen.1 De Zorgverzekeringswet faciliteert voor een deel deze klinisch arbeidsgeneeskundige zorg voor werkenden. Sommige (revalidatie)centra hebben hierover afspraken met zorgverzekeraars. Er zijn eveneens afspraken tussen grote werkgevers, zorgverzekeraars en expertisecentra.
Financiële compensatie
Als werkhervatting in eigen werk niet meer mogelijk is omdat er sprake is van een beroepsziekte, kan dit een aanleiding zijn voor de werknemer voor een claim op financiële compensatie. De beoordeling van de claim is geen taak voor bedrijfsarts. Hiervoor is een verwijzing aangewezen.2 Financiering van deze verwijzingen is een verantwoordelijkheid van de werkgever. Dit past bij de zorgplicht voor gezonde werkomstandigheden.
Bedrijfsartsen en werkgevers schieten echter te kort in de diagnostiek en evaluatie van werkgebonden aandoeningen om daarmee de werkomstandigheden te verbeteren.3 Het is mogelijk dat bedrijfsartsen terughoudend zijn te verwijzen naar een expertisecentrum vanwege de kosten of omdat ze bang zijn de relatie met de werkgever te schaden. Dit kan ertoe leiden dat werknemers blootgesteld blijven aan ongezonde werkomstandigheden. Het financieren van arbeidsgeneeskundig specialistische centra in ziekenhuizen vanuit de zorgverzekeringswet zou blijvende gezondheidsschade kunnen voorkomen. Bovendien kunnen dan specialisten zoals neurologen, longartsen, dermatologen of huisartsen bij een vermoeden van werkgebonden aandoening laagdrempelig naar deze centra verwijzen.
Poortwachterproof
Wanneer niet? Het begeleiden van een re-integratie naar duurzaam werk is een kerntaak van de bedrijfsarts. De NVAB-richtlijnen leveren in de meeste gevallen passende handvatten om een werknemer duurzaam te re-integreren in eigen werk, eigen werk in aangepaste vorm of ander aangepast werk.
Bedrijfsartsen zijn de aangewezen deskundigen in het signaleren van een stagnerende re-integratie. Als hiervan sprake is, wordt van bedrijfsartsen verwacht dat ze passende interventies voorstellen om de re-integratie recht te trekken. Lukt dat niet dan kan de bedrijfsarts in zo’n situatie kiezen om een expertisecentrum in te schakelen voor advies over de mogelijkheden en beperkingen voor de uitvoer van het werk. Hierbij is van belang dat een duidelijke zorg- of hulpvraag wordt gesteld, afgestemd met de betrokken werknemer. Het voorkomen van een loonsanctie voor de werkgever bij een vastgelopen re-integratietraject is echter ook veelvoorkomende reden om een expertise aan te vragen. Dit wordt ook wel ‘het re-integratiedossier poortwachterproof maken’ genoemd. Wij denken dat bedrijfsartsen zichzelf daarmee te kort doen; zij kunnen naar onze mening zelf goed oordelen over een tegenvallend re-integratieresultaat. Bovendien signaleren wij dat een werknemer zich niet serieus genomen voelt, zicht gecontroleerd voelt en zelfs vernedering ervaart.
Mogelijk verwijzen bedrijfsartsen niet uit vrees voor beroepsziekteclaim
Samengevat
Wij stellen dat arbeidsgeneeskundige expertisecentra van toegevoegde waarde zijn voor de zorg van werkenden in complexe situaties. Deze complexe situaties zijn bijvoorbeeld het evalueren van mogelijke beroepsziekten, verwachte claims bij werkgebonden aandoeningen en de zoektocht naar passende interventies bij stagnerende re-integratie. Het ‘poortwachterproof maken van het dossier’ past hier niet bij.
Referenties
Vooijs M, et al. Richtlijn Chronisch zieken en werk. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Amsterdam Medisch Centrum, 2016.
2. Sorgdrager B, Tamminga S, Visser S, Brand T, van der Molen H, Claimbeoordeling bij werkgebonden aandoeningen. TBV 2022;30(5):8-10.
3. Sorgdrager B, Meer ambitie nodig voor de preventie van beroepsziekten. TBV 2021;29(6/7):39-40.
Bas Sorgdrager en Gilbert Wijntjes zijn TBV-redactieleden en bedrijfsarts respectievelijk aios bedrijfsgeneeskunde en tevens werkzaam als klinisch arbeidsgeneeskundigen. Contact: sorgdrager@basbgz.nl
