Hoe kun je met gehoorverlies aan het werk blijven? Qua onderzoek is dat behoorlijk onontgonnen terrein. Hanneke van der Hoek-Snieders promoveerde erop.
Over werken met gehoorverlies is niet veel gepubliceerd. Dat staat in schril contrast met de overvloed aan publicaties over lawaaischade door werk. Alleen al daarom is haar onderzoek zeer welkom. In het proefschrift komt een aantal voor bedrijfs- en verzekeringsartsen zeer relevante zaken aan bod. Een greep daaruit.
Hanneke van der Hoek- Snieders verdedigde in maart haar proefschrift, zie uva.nl. Haar promotor was hoogleraar audiologie professor Wouter Dreschler, Amsterdam UMC, locatie AMC.
Gehoorverlies leidt tot grotere luisterinspanning en toegenomen herstelbehoefte na een werkdag. De promovenda stelt in haar eerste twee studies vast dat de herstelbehoefte niet direct te koppelen is aan de mate van gehoorverlies zoals die wordt gemeten met een toonaudiogram. Andere factoren blijken van groter belang: hoe ervaart de werkende het gehoorverlies en hoe gaat deze ermee om?
In een volgende studie mat zij bij slechthorende werkenden de herstelbehoefte na het werk en de luisterinspanning, voor- en nadat zij bij een audiologisch centrum een hoorrevalidatieprogramma doorliepen. Dat kon bestaan uit technische oplossingen (hoortoestellen, randapparatuur) en begeleiding gericht op coping, communicatiestrategieën en psychosociale problematiek. De herstelbehoefte verminderde significant na deze audiologische revalidatie. Het door hoortoestellen verbeterde horen verklaarde maar voor een beperkt deel de afgenomen herstelbehoefte. Coping bleek wederom een sterke factor te zijn.
In deze studie werd het effect van individuele maatwerktrajecten onderzocht. Daardoor is niet duidelijk welke elementen daaruit het meest waardevol zijn. Er was ook geen controlegroep. Deze onderzoeksbeperkingen zijn niet uitzonderlijk, want de NVAB-richtlijn Slechthorendheid en tinnitus vermeldt al dat er geen bewezen-effectieve interventies te vinden zijn waarmee de inzetbaarheid van slechthorende werkenden wordt behouden of verbeterd. De poging om in dit promotietraject een van de elementen te evalueren, namelijk een communicatietraining in groepsverband, kwam helaas amper van de grond door kleine aantallen deelnemers. Waarschijnlijk door de coronapandemie, die groepstrainingen belemmerde.
In het laatste deel van het proefschrift worden in het AMC ontwikkelde testen geëvalueerd, waarbij het gehoor van treinmachinisten getest wordt in nagebootst treincabinegeluid. Het vermogen waarschuwingssignalen te detecteren blijkt met een toonaudiogram namelijk niet goed te testen. Daarom is dit een waardevol onderdeel van expertiseonderzoek bij treinmachinisten met gehoorverlies.
Kortom: een toonaudiogram geeft een beeld van de mate van gehoorverlies, maar veel minder van het functioneren daarmee. En ten tweede lijkt begeleiding om met het slechtere gehoor om te gaan minstens zo belangrijk als hoortoestellen om werkenden voor het werk te behouden.
|
Arnold Schriemer is bedrijfsarts bij Arbo Unie en onderzoeker bij UMCG, Groningen a.g.schriemer@umcg.nl |
