Voor bedrijfsarts Jaap Maas was 2020 een jaar van thuiswerken, minder met de trein reizen en sociale onthouding, net als voor iedereen. Maar het was ook het jaar dat de realiteit aansloot bij het thema dat al jaren zijn interesse heeft: infectieziekten. Als lid van het OMT van het RIVM en medewerker van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten is hij nu druk met het informeren en adviseren van de politiek en het registreren van de ontwikkeling en gevolgen van COVID-19. Maar hij kijkt ook vooruit. “Juist nu moeten we als bedrijfsartsen mee aan tafel zitten.”

Een bedrijfsarts staat voor de gezondheid en vitaliteit van de medewerkers. Dat is in deze COVID-19 tijden een pittige opgave. Bedrijfsarts Nannet van der Geest (Radboudumc) zocht samenwerking met inspanningsfysioloog Thijs Eijsvogels. Zo kon in korte tijd een praktisch relevant onderzoek gestart worden naar het effect van gebruik van een koelvest in de fysiek zware COVID-zorg. TBV interviewde hen en Mike Zwartkruis, verpleegkundige en ervaringsdeskundige.

Long COVID is de term voor een situatie na herstel van een corona-infectie met ongrijpbaar lijkende klachten en verrassend ernstige beperkingen, weken tot maanden, mogelijk jaren durend.2 Het beeld toont overeenkomsten met chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS).

De meeste COVID-19-besmettingen gaan gepaard met milde klachten. Hoewel het medisch herstel doorgaans voorspoedig verloopt, houden veel mensen klachten van vermoeidheid en concentratieverlies. Precieze cijfers zijn niet bekend. De klachten kunnen een goede terugkeer in werk belemmeren. Met een relatief eenvoudig revalidatieprogramma is relevante verbetering te bereiken met als resultaat een duurzame werkhervatting. Aandacht voor de werkende met milde coronaklachten draagt bij aan optimale inzetbaarheid.

Zijn de chronische rugklachten het gevolg van het jarenlang werken als helikopter- en vleugelpiloot? Deze vraag heeft de Polikliniek Mens en Arbeid in een multidisciplinair team onderzocht bestaande uit een orthopedisch chirurg, een bewegingspecialist werk en een bedrijfsarts aan de hand van het zes-stappenplan voor diagnostiek en preventie van beroepsziekten (). Deze casus illustreert de meerwaarde van het zes-stappenplan en het multidisciplinair oplossen van de vraag over de werkgerelateerdheid zodat ook voor bijzondere beroepen een zo betrouwbare mogelijke en transparante uitspraak kan worden gedaan.

In Nederland leven naar schatting ruim 600.000 mensen met een vorm van niet-aangeboren hersenletsel (NAH). NAH is een paraplubegrip voor niet-progressief hersenletsel met een traumatische oorzaak (zoals een ongeval, trauma of val) of niet-traumatisch oorzaak (zoals een beroerte, infectie of tumor). De gevolgen van NAH kunnen fysiek, cognitief, psychologisch en gedragsmatig van aard zijn en zijn lang niet altijd zichtbaar en/of herkenbaar.1

Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is een verzamelbegrip voor meerdere aandoeningen waarbij hersenbeschadiging is ontstaan na de geboorte. Er wordt met betrekking tot de oorzaak onderscheid gemaakt tussen traumatisch (bijvoorbeeld een ongeval) en niet-traumatisch NAH (bijvoorbeeld een CVA).1 Jaarlijks krijgen 60.000 mensen niet progressief NAH waarvan een groot aantal, 23.000 gevallen (ongeveer 40%), tot de beroepsbevolking behoort.2

Elke bedrijfs- en verzekeringsarts komt per jaar één of meer patiënten tegen die op jonge leeftijd hersenletsel hebben opgelopen en die een terugval krijgen bij het ouder worden. Deze patiënten kunnen forse neurologische schade hebben gehad en het is hen gelukt te blijven werken. De gevolgen van hersenletsel kunnen echter erg verschillen.

Op de polikliniek Mens en Arbeid van het Amsterdam UMC worden regelmatig werknemers gezien die vanwege allerlei medische problemen vastlopen in hun werk. Dit is ook het geval bij de heer Bakker, een 40-jarige man die sinds zijn 15e jaar werkzaam is als medewerker productie bij een industriële bakker.

Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) kan op relatief jonge leeftijd ontstaan. Volgens de hersenstichting (www.​hersenstichting.​nl) worden jaarlijks 85.000 mensen met traumatisch hersenletsel (THL) gezien op de spoedeisende hulp, onder wie veel jongeren.