Leidinggevenden verwijzen zwangere medewerkers zelden voor een preventief consult bij de bedrijfsarts. Onderzocht is waarom.
Ondanks wetgeving die veiligheid moet bieden, werkt tussen de 40 en 60 procent van de zwangere vrouwen in Nederland onder omstandigheden die risicovol kunnen zijn voor het verloop van hun zwangerschap. Vroegtijdige aanpassing van arbeidsomstandigheden kan de gezondheid van moeder en (ongeboren) kind bevorderen. In het preventieve consult voor zwangere medewerkers (uit de NVAB-richtlijn Zwangerschap en werk) wordt beschreven welke aanpassingen bijdragen aan gezonder werken en welke rol de bedrijfsarts hierin vervult. Een mooie interventie waar te weinig gebruik van wordt gemaakt. De leidinggevende is vaak de eerste die hoort dat een medewerker zwanger is en kan de medewerker wijzen op het preventieve consult.
Door middel van semigestructureerde interviews met acht leidinggevenden zijn hun kennis, verwachtingen en wensen ten opzichte van het preventieve consult onderzocht. De leidinggevenden zijn gekozen uit de dienstverlenende-, de zorg- en de productiesector. In deze sectoren is het merendeel van de vrouwelijke medewerkers werkzaam.
Geen van de geïnterviewde leidinggevenden was op de hoogte van het preventieve consult bij de bedrijfsarts. Na het delen van informatie hierover was eenieder enthousiast: ‘Als we daar een richtlijn voor hebben, dan is die er niet voor niets. Dan zou ik die bij iedereen promoten’.
Er waren ook bedenkingen. Leidinggevenden zijn bezorgd dat als ze een zwangere medewerker verwijzen, zij gelijk niet meer mag werken. Ze zijn ook bang het contact met de medewerker te verliezen omdat ze geen terugkoppeling van dit consult ontvangen.
Conclusie en advies
De geïnterviewde leidinggevenden zijn na wat uitleg enthousiast over het preventieve consult voor de zwangere medewerker. De bedrijfsarts moet vroegtijdig en bij herhaling het gesprek aangaan met de leidinggevende (of andere stakeholders) om het belang van het preventieve consult te benadrukken en samen te onderzoeken met welke aanpassingen de zwangere medewerker gezond en zo lang mogelijk kan blijven werken. Het is van belang aandacht te tonen voor de zorgen van de leidinggevende door ook deze bespreekbaar te maken. Hierdoor blijft het enthousiasme van de leidinggevende behouden en wordt er hopelijk meer verwezen naar het preventieve consult.
▶ Gaby Out is bedrijfsarts bij HumanCapitalCare, Breda. Contact: g.out@humancapitalcare.nl ▶ Judith Bos is onderzoeksbegeleider vanuit SGBO,Nijmegen
