De Arbowet schrijft voor dat bedrijfsartsen vermoede en vastgestelde beroepsziekten melden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB). Jaarlijks presenteert het NCvB een overzicht van de meldingen met een duiding (beroepsziekten.nl). Psychische aandoeningen zijn het meest gemeld.
In 2022 zijn bijna 3000 beroepsziekten gemeld. De top 5 omvat ruim 70 procent van de meldingen (zie tabel). Ongeveer de helft van de bedrijfsartsen in Nederland doet meldingen, dus de getallen zijn geen absolute weergave van de beroepsziekten. Wel geven ze inzicht in trends en de verdeling van de aandoeningen over sectoren.
Tabel: Top 5 van gemelde beroepsziekten in 2022.
|
Aandoening
|
Aantal meldingen in 2022
|
|
|---|---|---|
|
1
|
Overspanning / burn-out
|
1112
|
|
2
|
Covid en long covid
|
621
|
|
3
|
PTSS
|
167
|
|
4
|
Schouderaandoeningen
|
133
|
|
5
|
Gehoorschade
|
106
|
Bedrijfsartsen praten liever over werkgebonden aandoeningen dan over beroepsziekten, zie het standpunt Beroepsziekten op nvab-online.nl. Het begrip beroepsziekten roept een schuldvraag op, terwijl het melden juist preventieve maatregelen beoogt (zie kader). Dat de gezondheidszorg veel werkgebonden aandoeningen meldt zoals burn-out, roept vragen op over de preventie. Is die niet mogelijk? En welke rol speelt de bedrijfsarts? Preventieve maatregelen richten zich op de organisatie zoals vastligt in de RisicoInventarisatie & Evaluatie (RI&E) en op individueel niveau. Preventief medisch onderzoek (PMO) kan vroegtijdig signalen van beroepsziekten zichtbaar maken, zodat op persoonsniveau interventies worden opgestart. PMO-gegevens kunnen reden zijn om prioritering in de RI&E aan te passen. PMO wordt te weinig uitgevoerd waardoor de bedrijfsarts de mogelijkheid mist om bij te dragen aan preventie.1
Wettelijke meldplicht
Het NVAB-standpunt Aanpak beroepsziekten & werkgebonden aandoeningen door bedrijfsartsen bevestigt het belang voor werkgever, werknemer, maatschappij én bewustwording (arbovigilantie) bij de bedrijfsarts. Het vertelt welke stappen voor diagnostiek, interventie en preventie de bedrijfsarts moet nemen. En ook beschrijft het de definitie van beroepsziekten, de adviestaak om werkgevers te ondersteunen bij hun Arbowet-verplichting voor gezond en veilig werken, de wettelijk plicht voor het melden van beroepsziekten en toepassen van de preventie- en arbobeleidscyclus.
Referentie
1. Los FS, de Boer AGEM, van der Molen HF, Hulshof CTJ, The implementation of workers’ health surveillance by occupational physicians: A Survey Study. Journal of Occupational and Environmental Medicine / American College of Occupational and Environmental Medicine, 2019; 61, 12, e497-e502.
