Psychische aandoeningen komen wereldwijd veel voor en treffen bijna de helft van de Nederlandse volwassenen. Ondanks dat veel mensen met psychische aandoeningen in staat en gemotiveerd zijn om te werken, is hun arbeidsparticipatie lager dan die van mensen met fysieke aandoeningen.
Een belangrijke oorzaak hiervan is het aanhoudende stigma dat hen belemmert in het vinden en behouden van werk.
Structurele barrière
Dit proefschrift draagt bij aan het groeiend bewijs dat stigma bij psychische klachten een onderschatte barrière vormt voor duurzame inzetbaarheid van mensen met psychische aandoeningen. Uit een systematische review in dit proefschrift blijkt dat stigma wereldwijd leidt tot arbeidsdiscriminatie, sociale uitsluiting en verminderde kansen op promotie of loonsverhoging. Werkgevers, collega’s, zorgverleners en familieleden dragen hieraan bij, vaak onbewust. In Nederland blijkt openheid over psychische aandoeningen op de werkvloer een complexe afweging: hoewel veel werknemers geloven dat openheid hen helpt zichzelf te zijn, vrezen velen ook negatieve gevolgen voor hun loopbaan.
Op 2 juli 2025 promoveerde Iris van Beukering aan de Tilburg Universtiy op het proefschrift – Mental health stigma as an underestimated obstacle to sustainable employability: a multi-stakeholder perspective. De promotor was Evelien Brouwers.
Houding op de werkvloer
De Nederlandse werkcontext laat zien dat een aanzienlijk deel van de werknemers en managers terughoudend staat tegenover samenwerking met mensen met psychische aandoeningen, vaak zonder persoonlijke negatieve ervaringen. Slechts een minderheid van de managers voelt zich voldoende toegerust om deze werknemers effectief te ondersteunen. Tegelijkertijd is er wel bereidheid om te leren, wat kansen biedt voor verbetering.
Meetinstrument en aanbevelingen
De thesis bevat ook een psychometrische studie waarin de Nederlandse versie van de ISMI-10-schaal, een meetinstrument voor geïnternaliseerd stigma, succesvol is gevalideerd. Dit instrument blijkt betrouwbaar en bruikbaar in de Nederlandse context. De bevindingen onderstrepen dat het vergroten van kennis en ontwikkelen van ondersteunend beleid binnen organisaties cruciaal is om stigma te verminderen en de arbeidsparticipatie van mensen met psychische aandoeningen duurzaam te bevorderen.
