Het is zover. Mijn eerste hoofdredactioneel voor TBV. Ik heb het stokje overgenomen van Wim Otto, zoals u in het vorige nummer heeft gelezen. Voor velen van u ben ik, denk ik, geen onbekende.

Nachtwerk veroorzaakt gezondheidsproblemen zowel op korte als lange termijn. Bekende voorbeelden zijn slaapproblemen en cardiovasculaire risico's. Nachtarbeid beperken is uiteraard mogelijk zoals in distributiecentra. Voor werkenden met afgenomen belastbaarheid moet een bedrijfs- en verzekeringsarts een oordeel geven over het inrichten van passende werktijden.

De Zeepkist van dit nummer roept op tot meer debat over de noodzaak van nachtarbeid. Nachtarbeid is ongezond en er zijn diverse aanwijzingen dat circadiane ontregeling een risicofactor is voor het ontwikkelen van ziekten zoals een slaapstoornis of cardiovasculaire aandoening.

'Een boek!' Het was op het eind van een zaterdagochtend, een ochtend die nog steeds niet echt in de middag wilde overgaan. Verveling, ik zag niks om me heen waar ik me eens mee bezig zou kunnen houden, niks om voor in beweging te komen. En toen ging dus de bel.

Dit boek beschrijft het fenomeen arbeidsconflict vanuit verschillende perspectieven. De auteurs Jan Plevier en Frank Emmelot doen dit op basis van hun jarenlange ervaring als jurist en mediator. Zij geven hierover tevens les aan bedrijfsartsen.

Wanneer een werknemer een WIA-aanvraag doet en er een compleet re-integratieverslag (RIV) is ingestuurd (administratieve RIV-toets), dient door het UWV beoordeeld te worden of de re-integratie-inspanningen van de afgelopen twee jaar voldoende waren (inhoudelijke RIV-toets).

Al in 1998 werd duidelijk dat het 'medisch arbeidsongeschiktheidscriterium' (MAOC) op twee manieren kan worden geïnterpreteerd.1 De 'causale benadering' benadrukt de vraag of arbeidsongeschiktheid het gevolg is van ziekte, de 'finale benadering' benadrukt de beperkingen en minder de oorzaak daarvan.1 De gehanteerde benadering kan grote gevolgen hebben voor de uitkomst van de claimbeoordeling. Kleine verschillen op de functionele mogelijkhedenlijst, vooral bij de urenbeperking, kunnen grote gevolgen hebben voor de uitkomst van de claimbeoordeling.

Dr. Lutgart Braeckman, professor aan de Universiteit van Gent, is sinds kort programmadirecteur van de interuniversitaire opleiding tot arbeidsarts in Vlaanderen. Aan het begin van het nieuwe academisch jaar vroegen we haar naar de laatste ontwikkelingen. 

Wie de feiten van deze zaak beschouwt kan niet anders dan concluderen dat betreffende bedrijfsarts niet heeft gehandeld zoals van een bedrijfsarts mag worden verwacht. Druk zetten om de cliënt zich te laten opereren bijvoorbeeld. En ook de wijze van rapporteren is bijzonder. Het regionaal tuchtcollege had aanvankelijk de maatregel van een tijdelijke schorsing opgelegd. In beroep bij het centraal tuchtcollege is die teruggebracht naar een berisping.

UWV kampt al jaren met een tekort aan verzekeringsartsen.1 In 2020 zijn zelfs meer artsen weggegaan dan er bijgekomen zijn.2 Dit is een ongewenste situatie. De hoofdredenen om UWV te verlaten als (verzekerings)arts (VA) zijn pensionering en een andere baan.3 Als redenen voor het kiezen van ander werk worden het gemis aan persoonlijke aandacht, werkdruk, administratieve last en ICT genoemd.

Mediprudentie is een manier om consensus te bereiken over wat in concrete, individuele situaties volgens de beroepsgroep de juiste beoordeling is. Het bevordert de kwaliteit en transparantie van de verzekeringsgeneeskundige oordeelsvorming en de rechtsgelijkheid en -zekerheid voor cliënten. Er is meer: het 'werken' aan mediprudentie stimuleert verzekeringsartsen van elkaar te leren en elkaar te inspireren tot goed werk.

Hoe blijf je aan het werk met een chronische ziekte? En waar is de bedrijfsarts die je daarbij zou kunnen helpen? Vragen die Astrid Bosma in dit proefschrift probeert te beantwoorden.

In België is onder de auspiciën van de Federale Overheid van Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO) een praktisch instrument ontwikkeld ter ondersteuning van onder meer arbeidsartsen en hun multidisciplinaire teams die psychosociale risico's op het werk opvolgen.

De richtlijn Conflicten in de werksituatie van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde uit 2019 geeft de bedrijfsarts handvatten om werknemers adequate zorg te verlenen en werkgevers van advies te dienen. Het regionaal tuchtcollege stelt in de hier besproken zaak een onvoldoende actieve en directieve aanpak van de bedrijfsarts vast en besluit tot waarschuwing als maatregel.

Bij claimbeoordelingen in het kader van de sociale verzekering kunnen bedrijfs- en verzekeringsartsen geconfronteerd worden met uitkomsten van symptoomvaliditeitstesten (SVT-en) die wijzen op simuleren van de geclaimde klachten en beperkingen in het functioneren. Een goed begrip van de mogelijkheden en beperkingen van deze instrumenten is belangrijk, omdat overdrijven van klachten en onderpresteren kunnen voortkomen uit een (onbewust) intrapsychisch proces in plaats van vanuit simuleren.