Weer diezelfde verbaasde en teleurgestelde reactie op de vraag wat voor arts ik ben of word. Dat ik in opleiding ben tot bedrijfsarts, is kennelijk niet het gehoopte en verwachte antwoord. ‘Oh, is dat nog een opleiding dan?’ Voor ik het weet, start ik weer met mijn uitleg over de opleidingen in de sociale geneeskunde, huisartsgeneeskunde en ziekenhuisspecialisaties.

Het doet me denken aan eerdere reacties, als: ‘Goh, dat is wel heel iets anders’, ‘zag je de opleiding tot huisarts niet zitten?’, ‘Wat leer je daar dan?’. Ik heb ze allemaal gehoord. Het triggert me keer op keer en ik voel steeds de behoefte om tekst en uitleg te geven. Om te vertellen over de lengte en de opzet van de opleiding, over mijn positieve ervaring met het vak en over mijn jonge en fijne collega’s.

Ik realiseer me wel dat dat eigenlijk stom is. Dat het míjn keuze is en dat ik aan niemand verantwoording verschuldigd ben. Nog stommer vind ik dat ik veelal ook de verplichting voel om te vertellen over mijn fysieke beperkingen, over mijn slechte gehoor, dat de reden is dat ik het ziekenhuisleven ben ontvlucht. Het lijkt een soort makkelijke weg om begrip voor mijn keuze te vragen, maar eigenlijk sta ik niet achter mijn verontschuldiging.

Ook vraag ik me weleens af of soortgelijke vragen ook aan mensen worden gesteld die in opleiding zijn tot de meer spraakmakende beroepen, zoals chirurgen of cardiologen. Zou aan een cardioloog gevraagd worden waarom hij geen longarts wilde worden, of aan een chirurg waarom hij alleen maar wil snijden? Waarschijnlijk niet. Mogelijk reikt de kennis van de gemiddelde burger ook niet tot de inhoud van deze vakken. De bedrijfsarts daarentegen, daar bestaat wel een concreet idee over. Die afgekeurde grijze oude mannen zien namelijk alleen maar mensen die niet willen werken. En als iemand wel echt ziek is, dan moét hij direct aan het werk van ze. Toch?

Eerlijk gezegd was ik zelf ook positief verrast door het vak en de gesprekken in de spreekkamer. Het gros van de mensen wil juist heel graag werken. Er zijn voldoende voorbeelden, denk aan een ‘eenvoudige’ botbreuk, waarmeeeen werknemer soepel en in goed overleg met de werkgever terugkeert in eigen werk. De bijdrage van de bedrijfsarts is dan soms beperkt. Maar er zijn zeker ook veel situaties waarin de bedrijfsarts een belangrijke rol speelt in de re-integratie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een werknemer met zowel fysieke als mentale klachten, waarin de werkomstandigheden meespelen. Er kan dan mee worden gedacht over geleidelijke opbouw in het kader van belasting-belastbaarheid. Niet alleen ikzelf onderken het nut van de bedrijfsarts, ook werknemers spreken met regelmaat dank uit voor een goed gesprek of de prettige begeleiding.

Aan de andere kant zal ik de irritatie voor de vraag en reactie misschien ook vooral bij mezelf moeten zoeken. Want waaróm ga ik steeds zo inhoudelijk in op zo’n oordelende vraag van een onbekende? Het antwoord heb ik nog niet gevonden, misschien om te voldoen aan het ideaalbeeld. Ik denk dat het zou helpen om een keer de stilte te laten vallen nadat ik zeg in opleiding tot bedrijfsarts te zijn. En op de vraag of ik huisartsgeneeskunde niet zag zitten, simpelweg te antwoorden dat ik liever bedrijfsarts word. De beredenering achter mijn keuze is namelijk alleen voor mijzelf van belang.

De discussie en de overwegingen in mijn hoofd maken me juist zekerder van mijn keuze voor het vak. Als ik namelijk aan het einde van de werkdag mijn laptop dichtklap en mensen heb kunnen begeleiden in het verzuim, voel ik wel waardevolle zorg te hebben geleverd. Dan ben ik tevreden met de dag, met het vak en mijn functie als bedrijfsarts in wording. In de opleiding wordt een belangrijk leerdoel voor de komende tijd om me minder kwetsbaar op te stellen als het gaat om mijn beroepskeuze.