Uit een systematische review blijkt dat praktische steun en uitingen van begrip en empathie van naasten zowel faciliterend als belemmerend kunnen werken voor arbeidsparticipatie. Een positieve houding van naasten werkte bevorderend. Ook was er consistent bewijs dat naasten een belemmerend effect kunnen hebben wanneer zij positief staan tegenover ziekteverzuim en zieke werkenden adviseren of onder druk zetten om niet te werken.Tevens werd gevonden dat negatieve ziektepercepties en verwachtingen over terugkeer naar werk van zowel werkenden als naasten geassocieerd zijn met een langere verzuimduur.
Dit proefschrift toont dat veel sociaal geneeskundigen niet vaak vragen naar ziektepercepties, overtuigingen en verwachtingen ten aanzien van werk van naasten. Zij vinden dit niet altijd nodig en tijdgebrek is ook een belangrijke barrière. Bij psychische problemen, ernstige of complexe problematiek, copingproblemen en stagnatie van het re-integratieproces lijken sociaal geneeskundigen echter meer geneigd te vragen naar de cognities en gedragingen van naasten. Steun van naasten kan gemobiliseerd worden en bij belemmeringen door naasten van het werkhervattingsproces kan daarop geïntervenieerd worden.
Een focusgroepstudie met 21 werkenden onderzocht de attitudes ten aanzien van het betrekken van naasten. Werkenden waren zowel positief als kritisch over hun betrokkenheid bij verzuim- en re-integratiebegeleiding. Voordelen die door werkenden zijn genoemd zijn onder meer dat naasten voor, tijdens en na consulten emotionele en informationele steun kunnen bieden. Bovendien zijn naasten mogelijk beter in staat om de re-integratie van de werkende te ondersteunen wanneer ze betrokken zijn bij de besluitvorming en op de hoogte van de re-integratieplannen. Daarnaast uitten werkenden hun zorg over het overbelasten van naasten en dat overbetrokken naasten een negatieve invloed kunnen hebben op het gesprek met de sociaal geneeskundige. Dat kan de re-integratie belemmeren.
Eind maart 2023 promoveerde Nicole Snippen aan de Rijksuniversiteit Groningen op dit proefschrift. Info over de e-learning via n.c.snippen@umcg.nl.
E-learning sociaal geneeskundigen
De Training for Occupational Health Physicians to Involve Significant Others (TOTIS) is ontwikkeld en het effect daarvan onderzocht. Middels een gerandomiseerd onderzoek met 87 sociaal geneeskundigen, met een interventiegroep (n=39) en een wachtlijstcontrolegroep (n=48) blijkt dat de e-learning de kennis en vaardigheden van sociaal geneeskundigen over het betrekken van naasten bij het werkhervattingsproces van werkenden met chronische ziekten vergroot. De e-learning omvat onder meer een naslagwerk met kernboodschappen en adviezen, vragenlijsten, gesprekskaart en folders.
